تأثیرات جنگ تعرفه‌ای آمریکا و چین بر بازارهای مالی: چه انتظاری باید داشته باشیم؟

در روزی که به «روز آزادی» معروف شد، تأثیرات عمیقی بر دنیای اقتصاد به وقوع پیوست. اعلام تعرفه‌های ۱۴۵ درصدی ایالات متحده علیه چین، نمایی از یک نبرد اقتصادی را به تصویر کشید که اثرات آن فراتر از مرزهای جغرافیایی دو کشور گسترش یافت. در حالی که بازارهای سنتی سهام به وضوح به این فشارها واکنش منفی نشان دادند، دنیای نوظهور ارزهای دیجیتال الگویی متفاوت و جذاب ارائه داد.

از زنجیره‌های تأمین تا قیمت کالاهای مصرفی و دسترسی به داروهای حیاتی، این جنگ تجاری ابعاد مختلف زندگی اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. گزارش حاضر به بررسی واکنش‌های بازارهای مالی در مقابل این تنش‌های اقتصادی و ترسیم چشم‌انداز آینده در پی این تحولات می‌پردازد.

جنگ تجاری ۲۰۲۵: آغاز بحران اقتصادی جدید

بر اساس گزارش کوین تلگراف (Cointelegraph) در تاریخ دوم آوریل ۲۰۲۵ (۱۳ فروردین ۱۴۰۴)، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، اقدام به اعلام وضعیت اضطراری اقتصادی ملی کرد و تعرفه‌های جدید و وسیعی بر واردات وضع نمود. این سیاست که به نام «روز آزادی» شناخته می‌شود، تعرفه پایه ۱۰ درصدی بر تمامی کالاهای خارجی و نرخ سنگین ۱۴۵ درصدی بر تولیدات چینی را شامل می‌شود. هدف از این اقدام، اصلاح عدم توازن‌های تجاری و حمایت از صنایع ملی عنوان شده است.

واکنش بازارهای مالی به جنگ تجاری

بازارهای مالی با واکنش منفی نسبت به این تنش‌ها روبرو شدند. شاخص S&P ۵۰۰ در کمتر از یک هفته ۱۵ درصد سقوط کرد و شاخص نزدک نیز تا ۷ آوریل (۱۸ فروردین) نزدیک به ۲۰ درصد کاهش سالانه را به ثبت رساند. نگرانی سرمایه‌گذاران از شدت تنش‌ها و اثرات بالقوه آن بر رشد جهانی قابل توجه بود.

تأثیر بر بازار سهام

بازارها به غافلگیری و جنگ‌های تجاری علاقه‌ای ندارند. به محض اعلام تعرفه ۱۴۵ درصدی بر واردات چینی در آوریل ۲۰۲۵، واکنش وال استریت سریع و قابل توجه بود، به‌طوری‌که شاخص S&P ۵۰۰ در عرض دو روز بیش از ۱۰ درصد کاهش یافت. سهام فناوری نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفتند و شاخص نزدک از ابتدای سال نزدیک به ۲۰ درصد کاهش یافت.

تجربه‌های قبلی نیز حاکی از این است که جنگ‌های تجاری به شدت بازار را تحت فشار قرار می‌دهند. در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۹، هر توییت مرتبط با تعرفه‌ها نوسانات شدیدی در بازار ایجاد می‌کرد. تجربه قانون تعرفه اسموت-هاولی در سال ۱۹۳۰ نیز نشان‌دهنده این واقعیت است که افزایش تعرفه‌ها می‌تواند تجارت جهانی را به شدت کاهش دهد و رکود اقتصادی را تشدید کند.

دلایل ضربه سخت به بازار سهام

• تعرفه‌ها هزینه کالاهای وارداتی را افزایش می‌دهند و این امر حاشیه سود شرکت‌هایی را که به زنجیره‌های تأمین بین‌المللی وابسته هستند، کاهش می‌دهد.
• افزایش هزینه تامین قطعات برای خودروسازان یا برندهای الکترونیکی موجب کاهش سود یا انتقال هزینه‌ها به مشتریان می‌شود.
• شک و تردید در مورد آینده، به ویژه احتمال اجرای تعرفه‌های بیشتر، به افزایش اضطراب بازار کمک می‌کند.

این عدم قطعیت باعث تأخیر در سرمایه‌گذاری و کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان می‌شود که به نوبه خود به نوسانات بیشتر市场 های مالی، به ویژه تحت تاثیر شاخص VIX، معروف به «شاخص ترس» وال استریت منجر می‌گردد.

تأثیر بر بازار ارزهای دیجیتال

جنگ تجاری نه تنها بر بازارهای سنتی بلکه بر بازار ارزهای دیجیتال نیز تأثیر گذاشته است. با این وجود، بازار ارزهای دیجیتال فقط چند روز بعد بهبود یافت که نشان‌دهنده ماهیت پرتحرک و پاسخگو آن در شرایط عدم اطمینان جهانی است.

به دنبال اعلام تعرفه‌های جدید، قیمت بیت کوین (BTC) به حدود ۷۶,۰۰۰ دلار رسید و قیمت اتریوم (ETH) و سایر توکن‌های اصلی نیز کاهش یافت. به طوری که در یک مدت کوتاه، حدود ۲۰۰ میلیارد دلار از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال کاسته شد.

این نوع نوسانات ناشی از عدم اطمینان، در مواقع بحرانی امری طبیعی است. سرمایه‌گذاران معمولاً به سمت دارایی‌های مطمئن‌تر مثل پول نقد یا اوراق قرضه حرکت می‌کنند. با این حال، تاریخ نشان داده است که ارزهای دیجیتال معمولاً پس از چنین افت‌هایی به سرعت بهبود می‌یابند. تا اواسط آوریل، قیمت بیت کوین به کمتر از ۸۵,۰۰۰ دلار بازگشت، و سایر رمزارزها نیز شاهد بهبودی بودند.

تأثیر جنگ تجاری بر زنجیره‌های تأمین و مصرف‌کنندگان

جنگ تجاری ۲۰۲۵ به زنجیره‌های تأمین جهانی ضررهای بزرگی زده است. خودروسازی، الکترونیک و تهیه دارو، تنها چند صنعتی هستند که تحت تأثیر این تنش‌ها قرار گرفته‌اند. هزینه حمل کالا در سطح جهانی به شدت افزایش یافته است.

تأثیر بر صنعت الکترونیک و نیمه‌هادی‌ها

صنعت الکترونیک به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است. با وضع تعرفه‌های جدید، شرکت‌ها ممکن است با هزینه اضافی سالانه ۱۸۲ میلیارد دلار نسبت به گذشته روبرو شوند. این موضوع به نوبه خود می‌تواند قیمت‌های محصولات را برای مصرف‌کنندگان به شدت افزایش دهد.

تأثیر بر صنعت خودروسازی

خودروسازان نیز از تعرفه‌های بالای خودروهای چینی رنج می‌برند. برای تولیدکنندگان خودروهای الکتریکی، این موضوع به دلیل وابستگی به اجزای چینی، تأثیر مضاعف دارد و منجر به وقفه در تولیدات شده است.

تأثیر بر صنعت داروسازی

صنعت داروسازی نیز از اثرات این جنگ به دور نیست. قیمت‌های مواد اولیه دارویی به دلیل تعرفه‌های جدید در حال افزایش هستند و کمبودهایی که در حال حاضر وجود دارد، تشدید خواهد شد.

چشم‌انداز آینده: افزایش تعرفه‌ها و بازارهای متزلزل

چشم‌انداز جنگ تجاری ۲۰۲۵ آمریکا و چین همچنان مبهم است. در شرایط کنونی، تأثیرات این جنگ به طور قابل توجه‌ای بر سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران در سطح جهانی اثر گذاشته و ممکن است تبعات گسترده‌ای داشته باشد.

چشم‌انداز کوتاه‌مدت

روندهای مثبت موقتی اخیراً در بازارها شکل گرفته است که به موجب آن برخی محصولات از تعرفه‌های شدید معاف شده‌اند. این امر به تقویت دوباره شاخص‌ها کمک کرده است؛ اما این وضعیت احتمالاً پایدار نخواهد بود.

چشم‌انداز میان‌مدت

با توجه به احتمال تداوم جنگ تجاری، خطر رکود اقتصادی به شدت افزایش یافته است. بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که این مسأله می‌تواند به روند رشد اقتصاد جهانی ضربه جدی وارد کند.

چشم‌انداز بلندمدت

دولت‌ها به تدریج به دنبال کاهش وابستگی به قدرت‌های بزرگ هستند و تلاش برای امضای توافق‌های جدید تجاری در حال شدت گرفتن است. این روند می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای در مبادلات تجاری جهانی به همراه داشته باشد و به شکل‌گیری یک نظام اقتصادی جدید منجر شود.

جمع‌بندی

جنگ تجاری ۲۰۲۵ آمریکا و چین تأثیرات عمیقی بر بازارهای مالی و زنجیره‌های تأمین جهانی دارد. در حالی که بازارهای سهام با چالش‌های جدی روبرو هستند، ارزهای دیجیتال به طور قابل توجهی به عنوان یک گزینه امن در برابر بحران‌های اقتصادی شناخته می‌شوند. آینده این جنگ تجاری نه تنها بر بازارهای مالی بلکه بر اقتصاد جهانی و روابط بین‌المللی تأثیرگذار خواهد بود.