این روزها، پیش‌فروش‌های توکن در صرافی‌های معتبر مانند بایننس رونق چشمگیری پیدا کرده است. برگزاری عرضه‌های اولیه صرافی (IEO) و پیش‌فروش‌های توکن در این صرافی‌ها، مزایای بی‌نظیری برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد؛ هرچند که معایب مختص به خود را نیز دارد. در این مقاله به بررسی مفاهیم و جزئیات این نوع عرضه‌ها خواهیم پرداخت.
عرضه اولیه صرافی (IEO)
عرضه اولیه صرافی (Initial Exchange Offering) به معنای ارائه توکن‌ها در بستر یک صرافی ارز دیجیتال است. برخلاف عرضه اولیه سکه (ICO) که مستقیماً توسط تیم پروژه برگزار می‌شود، در IEO، صرافی به نمایندگی از استارتاپ‌ها اقدام به جمع‌آوری سرمایه از طریق فروش توکن‌ها می‌کند.
این فرآیند به این صورت است که صادرکنندگان توکن باید هزینه‌های مربوط به لیست شدن و درصدی از فروش را به صرافی بپردازند. پس از اتمام IEO، توکن‌ها به‌طور خودکار در صرافی لیست می‌شوند. از آنجایی که درصدی از فروش به صرافی مربوط می‌شود، این صرافی‌ها انگیزه بیشتری برای همکاری در بازاریابی و تبلیغات خواهند داشت. شرکت‌کنندگان در عرضه اولیه صرافی، وجوه خود را مستقیماً به پروژه نمی‌فرستند، بلکه از طریق حساب کاربری خود در صرافی این اقدام را انجام می‌دهند.
صرافی‌های فعال در عرضه اولیه صرافی
بسیاری از صرافی‌های معتبر، IEOها را به‌منظور جذب سرمایه‌کنندگان پذیرفته‌اند، که بایننس به عنوان پیشرو در این زمینه شناخته می‌شود. بایننس، پلتفرم خاصی به نام بایننس لانچ‌پد برای عرضه‌های اولیه صرافی معرفی کرده است.
در ژانویه ۲۰۱۹، پروژه بیت‌تورنت که تحت مالکیت ترون قرار دارد، با فروش توکن‌هایش در بایننس لانچ‌پد موفق به جذب ۷.۲ میلیون دلار در کمتر از ۱۵ دقیقه شد و به هاردکپ (حداکثر سرمایه) خود رسید. دومین IEO در این پلتفرم، پروژه Fetch بود که در کمتر از ۲۲ ثانیه به هدف ۶ میلیون دلاری خود دست یافت.
پس از موفقیت بایننس، دیگر صرافی‌های بزرگ نیز پلتفرم‌های مشابهی توسعه دادند، از جمله بیتمکس (Bitmax)، اوکی اکسچنج (OKEx)، و کوکوین (KuCoin).
تفاوت IEO و ICO
IEO و ICO دارای تفاوت‌هایی در زمینه جمع‌سپاری، مدیریت قرارداد هوشمند، احراز هویت مشتری (KYC) و هزینه‌های بازاریابی هستند. در ادامه این تفاوت‌ها را بررسی خواهیم کرد:
• پلتفرم جمع‌سپاری
جمع‌سپاری در ICO از طریق وب‌سایت رسمی پروژه انجام می‌شود، در حالی که در IEO این فرآیند از طریق پلتفرم صرافی صورت می‌گیرد.
• مدیریت قرارداد هوشمند
در ICO، توسعه‌دهندگان پروژه مسئولیت دارند اما در IEO، این مسئولیت به عهده صرافی است.
• سیاست‌های شناسایی مشتری
در IEO، شرکت‌کنندگان برای ایجاد حساب کاربری و شرکت در پروژه به مدارک شناسایی نیاز دارند، در حالی که در ICO ممکن است این الزامات متفاوت باشد.
• هزینه بازاریابی
در ICO، هزینه‌های بازاریابی بر عهده تیم توسعه است، اما در IEO این هزینه‌ها به صرافی محول می‌شود.
• احراز صلاحیت استارتاپ
در IEO، صرافی ابتدا پروژه را بررسی و تأیید می‌کند و پس از آن مجوز جمع‌سپاری را صادر می‌کند.
• لیست شدن در صرافی
توکن‌ها در ICO پس از پایان جمع‌سپاری لیست نمی‌شوند، در حالی که در IEO این امر بلافاصله پس از جمع‌آوری سرمایه صورت می‌گیرد.
مزایا و معایب IEO
مزایای عرضه اولیه صرافی
• افزایش اعتماد و کاهش ریسک کلاهبرداری
یکی از مزایای اصلی IEO، افزایش اعتبار و اعتماد است. صرافی‌ها با بررسی دقیق پروژه‌ها، خطر کلاهبرداری را کاهش می‌دهند.
• امنیت
در IEO، صرافی مدیریت فروش توکن‌ها را بر عهده دارد و این مسئله امنیت بیشتری را به همراه دارد. همچنین، فرآیند KYC و ضد پولشویی نیز توسط صرافی انجام می‌شود.
• راحتی
استارتاپ‌ها با استفاده از IEO می‌توانند از فرآیندهای پرهزینه و پیچیده بازاریابی در ICO اجتناب کنند و به‌جای آن از پایگاه مشتریان صرافی‌ها بهره‌مند شوند.
• لیست شدن توکن
توکن‌های مربوط به استارتاپ‌ها به‌طور خودکار در صرافی لیست می‌شوند، که این امر برای سرمایه‌گذاران بسیار جذاب است.
معایب عرضه اولیه صرافی
• هزینه لیست شدن
هزینه‌های مربوط به IEO برای استارتاپ‌ها می‌تواند بالا باشد، به طوری که هزینه لیست شدن در بعضی صرافی‌ها به ۲۰ بیت کوین می‌رسد.
• محدودیت‌ها
فرآیند IEO ممکن است محدودیت‌های زمانی و جغرافیایی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد، به ویژه در کشورهایی که امکان باز کردن حساب کاربری را ندارند.
• خطرات مرتبط با صرافی
هرگونه مشکل برای صرافی می‌تواند موجب توقف فروش توکن‌ها شود، مشابه آنچه در پروژه Raid رخ داد.
• تمرکز
تمرکز در IEO ممکن است باعث شود که کمتر افراد بتوانند به توکن‌ها دسترسی داشته باشند و این می‌تواند عواقب منفی برای بازار داشته باشد.
• سلب مالکیت
سرمایه‌گذاران در صرافی‌های متمرکز قادر به کنترل کلیدهای خصوصی خود نیستند که این دلیلی برای نگرانی است.
چگونه در عرضه اولیه صرافی شرکت کنیم؟
مراحل ثبت‌نام در IEO ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً شامل پنج مرحله اصلی است:
۱. ثبت‌نام و احراز هویت در صرافی
در مرحله اول، باید در صرافی موردنظر ثبت‌نام و احراز هویت کنید. به دلیل تحریم‌ها، بسیاری از ایرانیان قادر به شرکت در IEOها نیستند. اما می‌توانید صرافی‌های بدون تحریم را جستجو کنید.
۲. جستجوی پروژه‌های معرفی‌شده در IEO
در صورتی که پروژه خاصی مدنظر ندارید، باید بین صرافی‌هایی که از IEO پشتیبانی می‌کنند، جستجو کنید و اعتبار آن‌ها را بررسی کنید.
۳. واریز ارز دیجیتال مشخص‌شده برای شرکت در IEO
پس از انتخاب پروژه، باید ارز دیجیتال مناسب را به حساب خود در صرافی واریز کنید.
۴. مطالعه قوانین شرکت در عرضه اولیه صرافی
پس از انتخاب پروژه، قوانین شرکت در IEO را مطالعه کنید تا از شرایط و الزامات آگاه شوید.
۵. سرمایه‌گذاری و خرید
در نهایت، با ورود به استخر یا مشارکت مستقیم در خرید، می‌توانید در پروژه سرمایه‌گذاری کرده و از افزایش ارز آن بهره‌مند شوید.
آیا IEO نسل جدیدی از ICO است؟
عرضه اولیه سکه (ICO) به‌عنوان یک روش نوآورانه برای جمع‌آوری سرمایه، ابتدا در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ مورد توجه قرار گرفت. حالا IEOها می‌توانند به عنوان پاسخ به مشکلات ICOها مطرح شوند؛ آیا این روش می‌تواند با رفع مشکلات پیشین، به پروژه‌های معتبر کمک کند؟ در واقع، IEOها با هدف ایجاد شفافیت و امنیت به‌وجود آمدند تا از کلاهبرداری‌های مشابه ICO جلوگیری کنند.
با گذشت زمان، مشخص خواهد شد که آیا این مدل جدید می‌تواند به‌عنوان راه‌حلی پایدار و موفق در آینده سرمایه‌گذاری‌های دیجیتال به شمار آید.
