پکن و بیت کوین؛ آیا فشارهای تعرفه‌ای مانع ادامه ممنوعیت استخراج بیت کوین در چین خواهد شد؟

با افزایش تنش‌های اقتصادی بین چین و ایالات متحده و پیشتازی آمریکا در زمینه استخراج بیت کوین، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تغییر سیاست ممنوعیت استخراج ارز دیجیتال در چین دوباره شدت گرفته است. در این راستا، گزارش‌های جدید دانشگاه کمبریج و اظهارات تحلیل‌گران، چشم‌انداز پیچیده‌ای از آینده سیاست‌گذاری دیجیتال چین را ترسیم می‌کند. کشوری که به طور ظاهری مخالف ارز دیجیتال است، اما هنوز قدرت پنهانی در این عرصه باقی مانده است.

سلطه جدید آمریکا بر استخراج جهانی بیت کوین

طبق گزارش بی‌این‌کریپتو (Beincrypto) و نتایج تحقیقات مالی دانشگاه کمبریج (Cambridge Centre Finance)، آمریکا اکنون با سهمی معادل ۷۵/۴ درصد از کل نرخ هش جهانی (Global Hashrate)، بزرگ‌ترین مرکز استخراج بیت کوین در دنیا محسوب می‌شود. این آمار نشان‌دهنده انتقال قدرت از شرق به غرب است؛ چرا که در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰، چین حدود ۷۵ درصد از استخراج جهانی را به عهده داشت.

پس از اجرای ممنوعیت‌های مستمر در چین، استخراج‌کنندگان به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند یا به فعالیت‌های غیررسمی روی آورده‌اند. در این شرایط، آمریکا با زیرساخت‌های قانونی و دسترسی به منابع انرژی گسترده، به سرعت جای چین را پر کرده است.

سابقه سخت‌گیری چین علیه ارز دیجیتال

دلایل ممنوعیت استخراج ارز دیجیتال در چین شامل نگرانی‌های مربوط به مصرف بالای انرژی، کنترل سرمایه و جلوگیری از بی‌ثباتی مالی است. با این حال، شواهد میدانی نشان می‌دهد که توقف کامل استخراج هرگز به طور غیررسمی تحقق نیافته است.

آیا واقعاً استخراج در چین متوقف شده است؟

تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت استخراج در چین حتی پس از اعمال ممنوعیت‌ها ادامه یافته است. دنیل بتن (Daniel Batten)، تحلیل‌گر زیست‌محیطی مرتبط با بیت کوین، در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد که سهم چین از کل نرخ هش جهانی هنوز حدود ۱۵ درصد است. او می‌گوید بسیاری از فعالیت‌های استخراج در مناطق با هزینه برق پایین یا به صورت مخفی در ساختارهای “آف‌شور” انجام می‌شود.

نیک پاکرین (Nic Puckrin)، بنیان‌گذار پایگاه تحلیلی Coin Bureau، در مصاحبه‌ای با بی‌این‌کریپتو (BeInCrypto) اظهار داشت:

با وجود ممنوعیت رسمی، زیرساخت‌ها هنوز وجود دارند. از تجهیزات آماده تا کانال‌های معامله بین‌المللی. چین می‌داند چگونه در صورت نیاز، به‌طور غیرمستقیم و استراتژیک بازگردد.

برگ برنده چین؛ فناوری ASIC و مزیت جغرافیایی

یکی از کلیدی‌ترین عوامل در استخراج بیت کوین، استفاده از دستگاه‌های ASIC (مدارهای مجتمع با کاربرد خاص) است که برای الگوریتم‌های پیچیده اثبات کار طراحی شده‌اند. چین همچنان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این تجهیزات است و بخش قابل توجهی از سخت‌افزارهای مورد نیاز در آمریکا را تأمین می‌کند.

این مزیت فنی به چین این امکان را می‌دهد که در صورت تغییر سیاست‌ها، به سرعت به رقابت بازگردد. همچنین، هزینه پایین برق در برخی مناطق چین مانند استان سیچوآن و شین‌جیانگ، یک مزیت استراتژیک محسوب می‌شود.

فشار تعرفه‌ای ترامپ؛ محرک تغییر رویکرد پکن؟

با بازگشت دونالد ترامپ به عرصه سیاست و تهدید به تشدید جنگ تجاری علیه چین، ممکن است پکن از ابزارهای دیجیتالی برای مقابله با فشارهای اقتصادی استفاده کند. تحلیل‌گران بر این باورند که ترکیب تعرفه‌های جدید، افزایش سلطه آمریکا بر استخراج بیت کوین و روند جهانی شدن ارز دیجیتال، چین را به بازنگری در سیاست‌های خود سوق می‌دهد.

پاکرین در این مورد بیان می‌کند:

به نظر نمی‌رسد چین به‌زودی ممنوعیت‌ها را لغو کند، اما با افزایش سهم آمریکا از نرخ هش، پکن قطعاً تحت تأثیر تحولات است و ممکن است تغییراتی به‌صورت غیررسمی ایجاد کند.

استراتژی ارزی چین؛ فراتر از بیت کوین

علاوه بر بیت کوین، چین برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای توسعه یوآن دیجیتال (e-CNY) در دست دارد. این پروژه بخشی از سیاست «کاهش وابستگی به دلار آمریکا» (De-dollarization) بوده و با هدف تقویت قدرت پول ملی در مبادلات جهانی طراحی شده است.

تموجین لویی (Temujin Louie)، مدیرعامل Wanchain، در این زمینه می‌گوید:

چین همیشه رویکردی چندلایه و دقیق در سیاست‌گذاری خود دارد. اگر تغییری ایجاد شود، بر اساس نیازهای داخلی و تحولات بازار جهانی خواهد بود، نه صرفاً به دلیل اقدامات آمریکا.

استفاده پنهانی از بیت کوین در مبادلات انرژی توسط چین

با وجود اینکه احتمالاً عجیب به نظر می‌رسد، گزارش‌هایی از سوی شرکت سرمایه‌گذاری VanEck تأیید می‌کند که چین و روسیه، دو کشوری که تحت فشار تحریم‌های آمریکایی هستند، برخی از مبادلات انرژی خود را با بیت کوین انجام می‌دهند. این اقدامات که با موضع رسمی چین مغایر است، نشان‌دهنده این است که پکن در عمل از بیت کوین به عنوان ابزاری برای دور زدن دلار استفاده می‌کند.

پاکرین می‌افزاید:

با تبدیل شدن دلار آمریکا به یک ابزار فشار سیاسی، کشورهایی مانند چین به دنبال جایگزینی برای آن هستند. بیت کوین یکی از گزینه‌های مهم به شمار می‌آید.

جمع‌بندی

چین ممکن است در ظاهر دشمن بیت کوین باشد، اما در عمل، بازیگر پنهانی و قدرتمند در بازار ارز دیجیتال جهانی است. فشار تعرفه‌ای، افزایش قدرت آمریکا در استخراج و تلاش برای کاهش سلطه دلار، می‌تواند به تدریج به تغییر سیاست‌های چین منجر شود. حتی اگر پکن به‌طور رسمی موضع خود را تغییر ندهد، اقتصاد سایه‌ای ارز دیجیتال در این کشور به رشد خود ادامه خواهد داد و ممکن است بار دیگر سهم بالایی از استخراج جهانی را به چین بازگرداند، که در این صورت بدون اعلام رسمی، اما با برنامه‌ریزی دقیق خواهد بود.